“Om ’n werkende, professionele kunstenaar te wees, is inderdaad soos ’n droom wat bewaarheid is. Dit is opsigself ’n geskenk,” het Nkosi gesê. “En om erkenning te kry vir die werk wat ek maak met so ’n ongelooflike ruimhartige prys, beteken baie. Pryse van dié aard is baie belangrik in die ondersteuning van kunstenaars se loopbane – dit gee vir ons die geleentheid om op die ontwikkeling van ons vaardighede te fokus sonder die druk om ’n inkomste te verdien. Pryse, toekennings, beurse en skenkings is ’n kerndeel van die kunste se ekostelsel. En dié prys herinner ’n mens daaraan hoe belangrik dit is om vir die kunste te gee: Hetsy dit vir kunsopvoeding is, om kunstenaars – jonk en oud – te ondersteun, of ten bate van die bewaring van ons land se artistieke geskiedenis,” het sy gesê.
Die beoordelaars, onder leiding van Angela de Jesus van die Universiteit van die Vrystaat tesame met Annemi Conradie van die Noordwes-Universiteit en Shonisani Netshia van die Universiteit van Johannesburg, sê in hul commendatio: “Ceremony van Thenjiwe Niki Nkosi is verteenwoordigend en ’n samevatting van ’n bepaalde oomblik in vandag se hedendaagse samelewing en getuig van ryk nuanses en veelvlakkige betekenisse oor begrippe soos ras, gender, identiteit en klas. Nkosi lewer kommentaar op en daag die bestaande kulturele en samelewingskonsepte uit en skep ’n nuwe, moontlike narratief van relevante ervarings van die swart vrou wat vir die afsienbare toekoms so sal bly. Dit sluit aan by Mwenya Kabwe se opmerking in die kommentaar in die katalogus dat swart vroue se liggame steeds gebuk gaan onder histories voortgesette betragting in die veld van atletiek en wyer as dit (2020). Nkosi slaag daarin om gimnastiek te ‘dekoloniseer’, histories ’n sport met hoofsaaklik wit deelnemers, deur ’n groep bruin meisies in ’n intieme oomblik uit te beeld waar hulle ’n groepie vorm om te bid of mekaar aan te spoor – geklee in hul pastelkleurige leotards deel hulle ’n omhelsing van samehorigheid, van menslike betrokkenheid ter bevestiging van hul susterskap. Hoewel hulle hul anonimiteit behou, verkry die meisies ’n gesaghebbendheid en ’n identiteit; hul uniekheid word belig, dit wek ’n gevoel van om te behoort en van inklusiwiteit – die swart meisies word ’n simbool van hoop vir talle opkomende swart vroueatlete. Op ’n tegniese vlak, bring Nkosi verskeie lae van verdunde olieverf op linnedoek aan om die gladde, plat en ondeurskynende kleure te skep. Die manier waarop sy laag op laag aanbring, is meesterlik, en sy het reeds daarmee begin toe sy ’n visuelekunsstudent was.”
In wese ondersoek Nkosi onder meer die gevolge van imperialistiese geskiedenisse soos mense dit beleef het en die persoonlike dimensies van politieke identiteite, kollektief, en toekomstig.
Sy lewer as volg kommentaar op Ceremony: “So paar maande ná die inperking [in 2020 weens die koronavirus] begin het, het ek die behoefte gehad aan iets teerder, ’n soort nostalgie vir ’n tyd waar ons nader aan mekaar kon wees, waarin ons deur aanraking kon uitreik en mekaar op ’n meer fisieke manier kon ondersteun.
“Terselfdertyd, wat aangespoor is deur George Floyd se moord, was daar hierdie hernude fokus op geweld teen swart mense en mense van kleur in Amerika in die besonder. Deur te besin daaroor, sowel as oor die geskiedenisse (en die huidige ervarings) van geweld in sowel Suid-Afrika as in Amerika, het gelei tot ’n oorweldigende tydperk vir my. Dit het vir my gevoel ek is geroepe om beelde te skep wat ’n teenstelling met dié geweld vorm – beelde van oomblikke van onderlinge teerheid en liefde en ondersteuning en beskerming.”
Die skildery is deel van die Norval Stigting-versameling, in Kaapstad, en is (digitaal) uitgestal by 2020 se Art Basel-kunsskou in Miami, as deel van die uitstalling Mixed Company by die Norval Stigting (2021) en by When We See Us: A Century of Black Figuration in Painting, ’n grootskaalse uitstalling in die Zeitz Mocaa in Kaapstad (2023).
Vir meer inligting oor Thenjiwe Niki Nkosi en haar kunspraktyk besoek Stevenson.info.
Ceremony, 2020 / 115x145cm / Oil on canvas / Courtesy of the artist and Stevenson, Cape Town / Johannesburg / Amsterdam. / ©Thenjiwe Niki Nkosi / Photo: Nina Lieska